اتاق پذیرایی چیست؟ سالن یا هال. این همان اتاقی است که معمولا در بیشتر خانه ها، بزرگ ترین فضا محسوب می شود و البته اولین فضایی که وقت ورود به هر خانه ای آن را می بینیم. اتاق پذیرایی جایی است که اعضای خانه یا خانواده در آن جمع می شوند، مهمانی ها در آن برگزار می شوند، مناسبت های شاد و غم انگیز را در چهارچوب دیوارهایش می گذرانیم، آن جا درس می خوانیم، آن جا تلویزیون تماشا می کنیم و حتی غذا می خوریم. آیا تعریف اتاق پذیرایی همه جای دنیا یکسان است؟ آیا آن اتاق پذیرایی که ما ایرانی ها در خانه هایمان داریم، همان Living room در خانه های غربی و یا آسیای دور است؟ در این مطلب، مفهوم اتاق پذیرایی چیست را کاملا می شکافیم و سعی می کنیم بفهمیم که چه تفاوت هایی در کاربرد این اتاق در دیگر قسمت های دنیا وجود دارد؟ همچنین چند ترند سال ۲۰۲۱ را برای تغییر دکوراسیون در این فضا معرفی خواهیم  کرد.

اصلا اتاق پذیرایی چیست و به چه فضایی پذیرایی می گوییم؟

در معماری غربی، اصطلاحی برای اتاق عمومی منزل وجود دارد؛ Living room یا Lounge room یا همان اتاق نشیمن. اتاقی در آپارتمان یا خانه مسکونی است که برای استراحت و معاشرت استفاده می شود و از این جهت اتاق نشیمن و اتاق پذیرایی در خانه هایی که فضاهای مجزا برای این دو کاربرد ندارند، یکی تلقی می شود. البته با توجه به مفاهیم تاریخی، ممکن است اسامی دیگری هم بگیرد، مثلا اتاق نقاشی یا Drawing room! که البته بیشتر در خانه ها و قصرهای قدیمی استفاده می شده است.
این اتاق گاهی اتاق جلویی یا Front room هم نامیده می شود که اتفاقا دلیل محکمی دارد. در بیشتر خانه ها، اتاق پذیرایی درست جلویِ ورودی است. در خانه های خیلی بزرگ و رسمی، اتاق پذیرایی معمولا یک اتاق نسبتا کوچک و خصوصی در کنار اتاق خواب هاست.
در قصر باکینگهام و کاخ سفید، اتاق های پذیرایی به این صورت ساخته شده اند. بعد از جنگ جهانی دوم، اتاق های پذیرایی به کم استفاده ترین قسمت ها در خانه تبدیل شدند و حتی اسم «اتاق مرگ» را گرفتند. اتاق پذیرایی به معنای اتاق زندگی یا نشیمن اما، مفهومی است که در اواخر قرن نوزدهم و اوائل قرن نوزدهم به وجود آمد و این روزها بیشتر برای فضایی استفاده می شود که ما در خانه هایمان برای استراحت و ریلکس کردن استفاده می کنیم. در قسمت های مختلف دنیا، اتاق های پذیرایی به شکل های مختلفی ساخته می شوند اما تمامشان همین هدف یکسان را دارند: جمع کردن کاربرانشان در یک فضای راحت.
در تعاریف ایرانی اتاق پذیرایی اتاقی است که از آن برای پذیرایی از مهمان استفاده می شود و اینجا تمایزش با اتاق نشیمن که اتاقی است که اعضای خانواده دور هم جمع می شوند مشخص می شود، اتاق پذیرایی معمولا حالتی رسمی تر و طبق یک قانون نانوشته دکوراسیونی کلاسیک تر و مجلل تر دارد. در معماری سنتی ایرانی اتاق پنج دری کارکرد اتاق پذیرایی را داشت، چون بزرگترین اتاق بود با پنج در. اما در خانه های عمدتا آپارتمانی امروزی اتاق های جداگانه برای نشیمن و پذیرایی منظور نمی شود و ممکن است فقط فضاهای هال، نشیمن و پذیرایی با مبلمان به بخش هایی مجزا تقسیم شوند.

عناصر اتاق پذیرایی چیست

چیدمان اتاق پذیرایی هر خانه ای، بسته به سلیقه ساکنانش متفاوت است و البته می تواند برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار بگیرد. در بعضی از خانه ها که سالن جداگانه ندارند، اتاق پذیرایی برای ملاقات و ورود مهمان ها به خانه استفاده می شود و برای همین، می توانید در آن ها وسایلی مانند جا لباسی، جا کفشی و آینه را ببینید. یکی از جالب ترین تعریف ها از این فضا این است «اتاق پذیرایی برای میانجی گری و برانگیختگی ارتباط با افراد استفاده می شود و البته برای تنظیم میزان صمیمیت مورد نظر با مهمانان».
در اتاق های پذیرایی غربی (که طراحی داخلی شان را به تمام دنیا صادر کرده اند و این روزها در بیشتر کشورها دیده می شوند) مبل، چندین صندلی، میز، میز عسلی، کتابخانه، تلویزیون، آباژور و لامپ و فرش و قالی دیده می شود. در بعضی از کشورها مثل بریتانیا و نیوزلند به صورت سنتی، اتاق های پذیرایی باید شومینه هم داشته باشند (یادگاری از زمانی که سیستم گرمایش وجود نداشت و خانه ها فقط با شومینه گرم می شدند).

در اتاق های پذیرایی ژاپنی یا همان واشیتسوها (Washitsu)، تاتامی وجود دارد. تشک های متعدد که افراد می توانند به راحتی رویشان بنشینند. شوجی (درهای پنجره دار) و فوسوما (پنل های مستطیلی برای جداسازی فضا) نیز وجود دارند که به نوعی به مینیمالیسم و خصوصی بودن فضا در اتاق های ژاپنی (که به سادگی مطلق معروف هستند) کمک می کنند. در ژاپن تمرکز روی گرامیداشت و ایجاد گرما برای افراد است، نه اتاق ها.
در اتاق های پذیرایی ایرانی، معمولا همه وسایل دور یک فرش جمع می شوند و فرش (معمولا ایرانی) به نوعی نقطه تمرکز و ثقل اتاق است.  پذیرایی های قدیمی ایرانی معمولا دور تا دور خودشان پشتی و تشک داشتند که میزبان تعداد زیاد مهمان ها باشند. پشتی را این روزها به جز در اماکن تاریخی و سنتی، معمولا جایی نمی توان دید.

اتاق پذیرایی در طول تاریخ

حالا که فهمیدیم اتاق پذیرایی چیست بد نیست سری به تاریخ آن نیز بزنیم. اگر یک اتاق پذیرایی در قرن چهاردهم میلادی را ببینید، احتمالا به کل متوجه نخواهید شد که همان اتاقی است که این روزها برای استراحت و مهمانی در آن جمع می شویم. اتاق پذیرایی از نظر مساحت، کاربرد و البته وسایل در طول تاریخ تغییرات زیادی را متحمل شده که چشمگیرترین این تغییرها، این ها هستند:

دوران گوتیک ( ۱۱۰ تا ۱۴۵۰ میلادی)

پنجره هایی با شیشه رنگی
طاق های آج دار
گچبری های تزئین شده
قوس های تیز

رنسانس ( ۱۴۰۰ تا ۱۴۵۰)

دکوراسیون بسیار شلوغ
نقاشی های ظریف و زیبای دیواری
الگوهای هندسی و رنگی
گچکاری های بزرگ

باروک ( ۱۶۰۰ تا ۱۸۳۰)

دکوراسیون بسیار لوکس
پالت رنگی تند و غنی
جزئیات کنده کاری شده
متریال گران قیمت

نئوکلاسیسیسم (۱۷۳۰ تا ۱۹۲۵)

رنگ های مرده و خنثی
مبلمان ساده و متقارن
موتیف های دکوری
الگوهای هندسی

آرت دکو (۱۹۲۵ تا ۱۹۳۷)

رنگ های تند
هندسه جسورانه
موتیف های هندسی ولی تزئین شده

مدرنیسم (۱۹۰۰ تا تا امروز)

سادگی
خطوط ساده
طراحی های طبیعی
ترکیبی از رنگ های خنثی و تند

ترندهای اتاق پذیرایی در سال ۲۰۲۱

در سال ۲۰۲۱، سالی که بعد از یک سال خانه نشینی آمده است، ترندهای اتاق پذیرایی تغییر کرده اند. اگر شما هم قصد دارید این قسمت از خانه تان را تغییر بدهید حتما این ترندها را در نظر داشته باشید:

• راحتی حرف اول را خواهد زد: در سال ۲۰۲۱، تمرکز در دکوراسیون اتاق پذیرایی یا نشیمن روی راحتی، لبه های نرم، پارچه های نرم و ساده، چاپ های ارگانیک و رنگ های طبیعی و خنثی خواهد بود. مبل های پهن با پارچه های ضخیم و نرم، پرده های کتان و کوسن های راحت از جمله چیزهایی هستند که امسال بیشتر می بینیم. با توجه به میزان اضطراب و تحولی که همه مردم دنیا در سال ۲۰۲۰ به چشم دیدند، این روزها اتاق های پذیرایی در حال برگشتن به کاربرد اصلی خودشان هستند: راحتی.

• وسایل چندکاربری خواهند شد: در سالی که گذشت، اتاق پذیرایی هم دفتر کار بود و هم اتاق درس خواندن. هم استراحتگاه و هم گاهی اتاق غذاخوری. پس وسایل آن هم باید طوری طراحی شوند که بتوانند چند نیاز ما را همزمان برآورده کنند. ما به فضاهایی نیاز داریم که منعطف پذیر هستند و وقتی نیاز داشته باشیم، از یک میز غذاخوری به یک میز کار تبدیل شوند.

• المان های طبیعی به اتاق پذیرایی می آیند: از آن جایی که بیشتر ما دلمان می خواهد از خانه بیرون برویم و در بیشتر کشورها، هنوز این کار با محدودیت روبرو است، چرا محیط بیرون را به داخل خانه نیاوریم؟ پرده هایتان را عوض کنید تا نور طبیعی بیشتری به داخل اتاق پذیرایی بیاید و البته گلدان ها و گل های مورد علاقه تان را وارد فضا کنید. این گلدان ها علاوه بر شاد و طبیعی کردن فضای اتاق، می توانند هوای آن را هم تصفیه کنند.

• وسایل گرد خواهند شد: وقتش رسیده است که آن مبلمان گوشه گرد و دایره ای شکلی را که ماه هاست در خریدش شک دارید، بالاخره سفارش بدهید. ترند  سال ۲۰۲۱، وسایل گِرد است. میزهای عسلی، میزهای غذاخوری و کار، میزهای آرایش و انواع مبلمان و حتی مجسمه ها و قطعات تزئینی گرد را امسال بیشتر خواهید دید.