فرم و عملکرد

در این دوره مبلمان با قاب سبک و ورقه ای به جای مبلمان بزرگ و سنگین وارد بازار شد. صندوقچه های سنگین رایج از رده خارج شده و کمدها و کابینت هایی با فرم های خلاقانه و کارآیی بالا جایگزین آنها شدند. این کمدهای ویترینی برای چیدن وسایل و ظروف، وسایل قهوه خوری، نمایش ظروف گران قیمت و وسایل چیدمان میز استفاده می شدند.
همچنین پیشرفت قابل توجهی در مبلمان مخصوص کار و ناهارخوری اتفاق افتاد. میزهای کشودار به صفحاتی برای انجام کار تبدیل شدند. بر روی صندوقچه ها فضایی مخصوص نشستن و دسته هایی تعبیه می کردند و حکم نشیمن داشتند. نمونه هایی از این نوع مبل ها در کلیساهای معمولی نگهداری می شدند. از بین تمام مبل های این دوره، مبل های ایتالیایی با قاب های تاشو، از مهم ترین ها بودند. تخت ها صندوقچه هایی بزرگ داشتند برای قرار دادن پتوها، ملحفه ها، پرده ها و بر رویشان سایه بان های بزرگی قرار داشت که به آن ها تخت کانوپی هم می گویند. تختخواب جعبه ای بعد از آن دوره ساخته شد. این تخت را از سه یا چهار طرف با صفحات چوبی و پارچه می پوشاندند تا حریم خصوصی در خانه های بدون اتاق خواب حفظ شود. همچنین اغلب مبل ها میزتاشو داشتند.

مواد

درهای کابینت ها از روکش های قیمتی با چوب افرا یا زبان گنجشک، کاج، صنوبر، سرو و گردو ساخته می شدند. از رنگ ها و طلاکاری برای تزیین کمد ها استفاده می کردند.

تکنیک و اتصالات

صفحات کمدها با اتصالات کام و زبانه به یکدیگر متصل می شدند.

تاریخچه مبمان دوران مدرن (قرون ۱۴ تا امروز)

گرچه تاریخچه مبلمان از قرن ۱۴ تا امروز روند پر فراز و نشیبی را طی کرده و آثار هویتی یکسان و یکپارچه ندارند اما به لحاظ تاریخی از عصر روشنگری به بعد به نوعی عصر پیشرفت جهان امروزی تلقی می شود و طبیعتا در تاریخ طراحی نیز نقطه عطفی محسوب می شود.

تاریخچه مبلمان رنسانس (قرون ۱۴ تا ۱۶ م)

Renaissance

در عصر روشنگری زمانی که در ایتالیا هنرمندان و صنعتگران در طراحی هایشان، کاربران و سلیقه های متفاوت را در نظر گرفتند، مبلمان با ارزش های زیبایی شناختی و عملکردی تولید شد. هنرمندان با استفاده از میراث غنی و تکنیک خاص، کار با چوب را که بسیار شبیه مجسمه سازی با سنگ بود، به کار گرفتند در دوره رنسانس استاد کاران تولید و ساخت مبلمان ایتالیایی بیشتر درشهر های فلورانس، سیانا، لومباردی و ونیز مشغول فعالیت بودند.

فرم و عملکرد

در قرن پانزدهم میلادی کابینت های چند در تولید شد که قفل، کشو و درهای از بالابازشو و محافظ هایی در گوشه ها برای استحکام بیشتر داشتند و بر روی پایه های بلند قرار می گرفتند. تزیینات منبت کاری با ابزارهایی نوین و به شکل گیاهان به کمدها اضافه شدند. در این دوره صندلی هایی با پایه های متقاطع و تزیینات بسیار مورد توجه قرار گرفت.
تخت ها بدون سایبان بود و پله هایشان به شکل صندوقچه ساخته می شد. بعدها پله ها با خود تخت ادغام شدند. در بعضی از طرح ها نیز پایه ها شبیه ستون هایی بزرگ، از سطح تخت بیرون زده بودند.
اطراف مبل ها، پایه ها و ستون ها به شکل قرنیزها و با تزیینات ساخته می شدند. داخل صندوقچه ها نیز تقسیم بندی داشت و از آن همچنان برای نشستن استفاده می شد.
تحت تاثیر تغییراتی که در دوران رنسانس در ایتالیا رخ داده بود، در سرتاسر اروپا طرح های خلاقانه ای در حال گسترش بودند. در فرانسه صندلی با پشتی بلند و نشیمن ذوزنقه ای شکل مد بود. یک صندلی سبک و قابل حمل. صندلی های بدون دسته نیز برای خانم ها طراحی می شدند. در اسپانیا روکش مخمل یا چرم مبل با پین هایی گران قیمت و تزیینی به چوب ها متصل می شدند. مشخصه مبل های آلمانی استفاده از دو ستون متقاطع در صفحات چوبی برای مقاومت بیشتر آن بود.

مواد

 آنها عمدتا از چوب گردو برای ساخت مبلمان استفاده می کردند و بعد از پرداخت نهایی با وارنیش و رنگ آن را تزیین می کردند. بر روی پشتی مشبک و منبت کاری شده صندلی ها بالش چرمی، مخملی یا کوبلن دوزی شده قرار می دادند.

مبلمان باروک (قرن ۱۷ و ۱۸ م)

Baroque

مشهورترین قطعات مبلمان سبک باروک متعلق به زمان لویی چهاردهم است. او حاکمی بسیار مطلق گرا و مقتدر بود و بسیار به شکل بیرونی تجهزات و وسایل اهمیت می داد. محصولاتی که توسط کارگاه سلطنتی تحت نظر او طراحی و تولید می شدند همه دارای ویژگی های زیبایی شناختی منحصر به فردی بودند. ویژگی بازر مبلمان طراحی شده در کارخانه سلطنتی مبل کرونه (Manufacture Royale des Meubles de la Couronne) این بود که در آنها از تزیینات مسطح مانند حکاکی و یا تزیینات خاتم کاری و… استفاده می شد. پایه های مبل ها مخروطی و میزان طلاکاری ها و حکاکی ها بر روی چوب نشان میزان ثروتمندی مالکان داشت. در این دوران معرق کاران و طلاکاران روی بورس بودند.

فرم و عملکرد

یکی از برجسته ترین آثار مبلمان صندلی سنگین و با پشتی بلند بود. پشتی این صندلی تا بالای سر می آمد و دسته آن به شکل S بود.
در زمان سلطنت لویی چهاردهم، مبل های جدیدی اضافه شدند؛ برای مثال دراور، میزکار، میز ناهارخوری، کنسول، میز ساعت، کمدساعت، میز پایه گلدان و… . پایه های میزها همچون صندلی ها دارای پیچ و تاب بودند.
دراورها توانستند جایگزین صندوقچه ها شوند. در اتاق خواب فضای تختخواب با نرده از بقیه اتاق جدا و بالای تخت با پرده پوشانده می شدند. نوع خاصی از کمد دوتایی چهاردر لباس هلندی. در این دوره متداول شد. مبلمان هلندیان به صورت عمده و سفارشی در چین ساخته می شد و این موضوع تاثیر زیادی در شکل، هدف و فرم مبلمان داشت. برای مثال قاب ها و پایه های خمیده در مبلمان چینی، انگیزه ای شد تا اشکال خام و جدی سبک باروک به فرم های معمولی و سبک و قابل حمل روکوکو تبدیل شوند.
اواخر قرن هفدهم کمد های آلمانی به یک شکل نهایی و ثابتی در آن دوره رسیدند. در زبان آلمانی به این کمدها، کمدلباس هامبورگ، و در زبان لهستانی، کمدلباس گدانسک (Gdańsk wardrobes) می گفتند.

مواد

چوب اغلب گردو با تزیینات منبت کاری، خاتم کاری و طلاکاری بود و رویه صندلی ها اغلب مخمل گلدوزی شده، کوبلن دوزی شده و چرم طلا کاری شده.

مبلمان روکوکو (قرن ۱۸ م)

Rococo

هنرمندان و صنعتگران فرانسوی بهترین نوع لاک الکل سیاه و قرمز را که تقلیدی از لاک الکل چینی بود، کشف و تکنیک پرداخت مبلمان را تکمیل کردند. تاثیر مبلمان چین تا آنجا رفت که در قرن هفدهم لاک های الکلی چینی و ژاپنی جز واردات اصلی لندن بودند. همچنین طراحان تلاششان را بر روی زیبایی شناسی و راحتی بیشتر مبلمان در هنگام نشستن متمرکز کردند. به همین دلیل در مبلمان رکوکو، کمتر شاهد سطوح صاف و خطوط مستقیم هستیم.

فرم و عملکرد

در دوران روکوکو در فرانسه، تعداد زیادی مبل سفارشی تولید می شد. همچنین صندلی های نوع برجر (Bergere-type Armchairs)، با دسته های نیم دایره ای و پشتی های روکش دار، صندلی های دونفره، مبل شزلون دوشس، زیرپایی، کاناپه و تخت بدون ستون از ابداعات رکوکو بود.
در دوره لویی پانزدهم که همزمان با روکوکو بود، برای اولین بار مفهومی به نام مجموعه مبلمان وارد صنعت مبلمان شد، یعنی برای هر اتاق مبلمان خاص با عملکرد متمایز و شکل هماهنگ و مطابق با معماری و رنگ فضای داخلی انتخاب و ساخته می شدند. حکاکی روکوکو، اغلب به شکل برگ های آکانتوس، نیم رخ انسان، نقوش حیوانات مانند سرشیر و… بود و دوران لویی شانزدهم هم مبلمان به سبک خود را داشت.

مواد

 به جای چوب آبنوس که رنگ آن تیره بود، چوب های رنگ روشن مثل زیتون، گل همیشه بهار، لیمو و… مورد استفاده قرار گرفتند. سطوح چوبی به صورت کامل با لاک الکل پوشانده و خطوط چوب با نقش و نگارها مخفی می شد.
در کنار تغییر سلیقه کاربران، شکل میزها نیز تغییر کرد. پایه های مبلمان به شکل S در آمدند. صندلی های روکوکو نه تنها از نظر شکل بلکه از نظر ابعاد با کاربرانشان متناسب بودند. با توجه به تغییراتی که در شکل لباس های زنانه رخ داده بود، نشیمن صندلی ها بزرگتر و دسته صندلی کوتاه تر و متمایل به بیرون شدند. کوسن های کوچکی موسوم به مانچت (Manchettes) بر روی آنها قرار گرفتند. روی اسکلت و بدنه نقاشی و طلاکاری می شد.

نمونه شاخص

در حدود سال ها ۱۷۲۵، شکل پشتی مبلمان و صندلی ها به سمت طراحی های چپیندل (Chippendale) تغییر کرد. این سبک و مدل جدید که به نام روبان چپیندل معروف است، سبکی اساسی در هنر روکوکو بود. پایه های جلویی صندلی های چپیندل خمیده به شکل پنجه حیوانات است و پایه های عقب صاف ترند. کمر پشتی قاب مستطیلی و الگوهای مشخص و ثبت شده به نام چپیندل دارد و تقریبا داخل آن باز و از صندلی های مشابه دوره های قبل متمایز است. چپیندل اکثر انواع مبلمان، از جمله، نیمکت، صندلی، ساعت، مبل و تختخواب و کمد را ساخته است.

مبلمان کلاسیک (قرن ۱۸ م)

Classic

 در فرانسه، تحت تأثیر اکتشافات باستان شناسی در پمپئی و هرکولانیم (شهرهای باستانی ایتالیا)، تغییرات قابل توجهی به سمت اشکال عتیقه رخ داد.

فرم و عملکرد

مبلمان از ویژگی های سبک باروک محروم شده و ساختارها به طور قابل توجهی ساده تر و عناصر و خطوط مستقیم جایگزین خطوط منحنی شدند. تغییر در صندلی ها شیارهایی بود که در پایه هایشان ایجاد شد. اتصال قاب صندلی و پایه ها با مکعب هایی به طرح گل سرخ بود. تکیه گاه کمر صندلی ها معمولا مقعر و به شکل مدال گرد و یا مشبک و توخالی بودند.

مواد

چوب بدنه با رنگ های روشن رنگ شده و طلاکاری می شدند و یا لاک الکل می خوردند و صندلی ها با روکش پارچه های کوبلن رومبلی پوشانده می شدند.

طراحان معروف و نمونه های شاخص

در انگلیس، رابرت آدام (Robert Adam)، جورج هپلوایت (George Hepplewhite) و توماس شرایتون (Thomas Sheraton) تأثیر قابل توجهی در تکامل طراحی مبلمان داشتند. به طور خاص، دو مورد آخر به عنوان تولیدکنندگان بومی صنعت مبلمان انگلیس شناخته شده اند. صندلی های هپلوایت پایه های صاف و مخروطی داشتند. پشتی صندلی های او بیضی و شبیه به سپر، قلب و یا کوهان شتر بودند. شرایتون اشکال کمر جدیدی به شکل مستطیل و با خطوط عمودی طراحی و تولید کرد. او همچنین کاناپه و دراور نیز طراحی کرده است. دراورهایی مخصوص قرار دادن لباس و کتاب. میزهایی با فرم های گرد، بیضی و مستطیل اشکال غالب بودند. این میزها اغلب به صورت کشویی و یا تاشو طراحی می شدند. همچنین میزهای پاتختی، میز آرایش، میز تحریر کشودار ساخته می شدند.در سبک کلاسیک در انگلستان؛ روکش چوب تنها لاک الکلی بود و بافت و نقش و نگار چوب به خوبی در زیر آن دیده می شد. متداول ترین چوب برای روکش چوب ماهگونی بود، که بسیار سبک و به رنگ روشن است.

مبلمان امپراتوری (۱۸۰۰-۱۸۲۰ م)

Empire style

سبک امپراتوری فرانسه یا سبک امپریال به عنوان سمبل امپراتوری ناپلئون اول، به دلیل تحولات آشفته سیاسی و اجتماعی آن دوره، شکل گرفت.